Türkiye’de PKK probleminin yüzde 95 çözüldüğünü savunan Mehmet Galip Ensarioğlu Ensarioğlu,PKK’yI muhatap alarak yanlış yaptık” kelamlarına açıklık getirdi. Ensarioğlu “Şiddetin muhatabı PKK’dır. Kürt meselesinin muhatabı herkestir. Tahlil Süreci’nde tahminen yalnızca şiddeti PKK ile konuşmanız gereklidir. Farklı tahlilleri tüm kısımlarla konuşmanız gerekir. Bunu da Akil Adamlar toplantılarıyla kısmen yaptık. Tahlil formülleri konusunda dünyadaki örneklerine bakarak yol aldık. Ama emsal dünya örneklerinin hiçbirindeki örgüt PKK’ya benzemiyor. Biz bunu atladık.” diye konuştu.
“Türkiye’de bu siyaseti yapanlar, PKK’nin vesayeti altındadır. Buradaki siyasetçiler, örgüt üzerinde belirleyici olamazlar” diyen Ensarioğlu “Kandil’in ve Selahattin Demirtaş’ın sürecin bitmesinde günahı var. Kandil’e isteyerek yahut istemeyerek boyun eğdi. Öcalan’ı ve Tahlil Süreci’ni boşa çıkarmada irade ortaya koyamadı.” dedi.
Ensarioğlu “Çözüm Süreci çok klişe bir laf oldu artık. Tahlil Süreci bitti, bittiği yerden başlamaz”. değerlendirmesini yaptı.
.‘DEMİRTAŞ KANDİL’LE HAKİKAT ORANTILI İLERLİYORDU, ÖCALAN’LA DEĞİL’
“Selahattin Demirtaş’ın kimi telaffuzları PKK ve HDP’yle ayrışıyordu… Buna katılmıyorum.” diyen Ensarioğlu ” Demirtaş geçmişte Kandil ile yanlışsız orantılı ilerliyordu. Abdullah Öcalan’la değil. Öcalan ile Kandil ortasında bir fark var olduğunu mu düşünüyorsunuz? ” sorusuna ise “Var elbette. Bu fark Tahlil Süreci’nde çok bariz bir formda ortaya çıktı. Öcalan daha samimiydi.” cevabını verdi.
‘ÖCALAN ‘SENİ LİDER YAPTIRMAYACAĞIZ’I DESTEKLEMİYORDU’
7 Haziran seçimlerinden evvel “Seni lider yaptırmayacağız” çıkışı sürecin bitmesine mi neden oldu?
”Seni lider yaptırmayacağız” lafının ardında yalnızca Kandil yoktu. Bu laf Batı’nın da lafıydı.
Abdullah Öcalan bu kelamı desteklemiyor muydu?
Desteklemiyordu. Ancak sonuçta millet iradesi hakim oldu.
Samimiyetine inandığınızı söylediğiniz Abdullah Öcalan’ın muhtemel bir süreçte, yine muhatap yapılmalı mı?
Demokratikleşecekseniz Kürt problemini çözecekseniz hiç kimseyi muhatap almak zorunda değilsiniz. Başarabiliyorsanız, dünyadaki demokratik, üniversal normlar çerçevesinde eşit yurttaşlık temelinde Türkiye’de demokrasiyi tesis edebiliyorsanız sizin muhataba gereksiniminiz yok. Fakat hani şiddetin muhatabı örgüttür. Örgüt ile -diyalog kurulur mu kurulmaz mı onu devletin gereksinimi belirler.
Yeni periyotta reformist bir AK Parti mi göreceğiz?
İnşallah. Yeni anayasa en değerli şeydir. 1921 anayasası, demokratik ve sivil bir anayasaydı. O da esasen kısa sürdü. Türkiye’ye yakışır, kalıcı bir anayasa yapmamız gerekiyor.
Bakanlar Kurulu’nda Kürt isimlerin olması, ‘şahin’ telaffuzlarıyla öne çıkan Süleyman Soylu üzere isimlerin geri plana çekilmesi üzere adımlar atıldı, fakat 2015’te ‘buzdolabına kaldırılan’ Tahlil Süreci’ne yönelik bir işaret görülmüyor.
Seçimin galibi AK Parti’den Diyarbakır Milletvekili seçilerek 5 yıllık ortadan sonra TBMM’ye geri dönen Galip Ensarioğlu, Kürt sorunu konusunda partisinde öne çıkan isimlerden biri. Kendi tabiriyle “Türkiye’nin en kalabalık” insanlarından biri olan Ensarioğlu’yla ve danışmanlarıyla güçlü bir telefon trafiğinin akabinde bir ortaya geldik.
Ensarioğlu’na nazaran bu devrin en kıymetli gündemi yeni anayasa. Bu anayasanın olmazsa olmazı ise eşit yurttaşlık. Anadilde eğitim konusunda üniversal normlara işaret ediyor. Ensarioğlu, Tahlil Süreci’nin tekrar başlaması halinde ise PKK’nin yalnızca şiddet konusunda muhatap alınabileceğini söylüyor.
Yeni kabinede 3,5 Kürt olduğuna vurgu yapan Ensarioğlu, “Kabine, bize oy vermeyenler tarafından da olumlu karşılandı” görüşünü lisana getiriyor.
ENSARİOĞLU: SÜRECİ BİTİREN KANDİL İDARESİ VE DEMİRTAŞ
Buzdolabına kaldırılan süreçteki en büyük yanılgılarının PKK’yi muhatap almaları olduğuna da değinen Ensarioğlu’na nazaran, muhtemel yeni bir sürecin bittiği yerden başlaması mümkün değil. Önceki süreçte PKK lideri Abdullah Öcalan’ı samimi bulduğunu söyleyen Ensarioğlu, “Süreci Kandil idaresi ve Selahattin Demirtaş bitirdi” diyor.
GazeteDuvar’dan Can Bursalı’nın Ensarioğlu’na yönelttiği sorular ve yanıtları:
Cumhurbaşkanı seçimi kazandı fakat AK Parti’de önemli bir oy kaybı var. Siz partinizdeki oy erimesini neye bağlıyorsunuz?
Bir taraftan 21 yıllık iktidar sürecinde kesinlikle küstürdükleriniz oluyor, darılanlar oluyor, işi olmayan oluyor yahut değişim talepleri olabiliyor. Lakin en kıymetli sorun şu; o denli bir algı yaratıldı ki toplumsal medya ve olağan medya üzerinden. Cumhurbaşkanlığı seçimini CHP ve Kılıçdaroğlu kazanmış, Erdoğan da kaybedecek, AK Parti meclis çoğunluğunu da alamayacak algısı şuurlu bir formda piyasaya pompalandı ve bunu satın alanlar oldu. Ayrıyeten insanların kazanacak partinin ve kişinin yanında yer almak üzere bir içgüdüsü var. Bunun tesiri de çok. Kaymalar olabilir lakin sonuç prestiji ile yeniden de tabi ki hem parlamento çoğunluğu hem cumhurbaşkanlığının alınması da 21 yılın sonunda bir muvaffakiyettir, başarısızlık değildir.
‘CHP’DEN TEKLİF GELDİ‘
5 yıldır TBMM’de değildiniz. Bu devirde küskün müydünüz? Yeni bir siyasi arayışınız oldu mu?
Hiçbir arayışım olmadı. Arasam bulurdum. Lakin bulmaya da gereksinimim yok.
Size CHP’den teklif geldiği yazıldı. Geldi mi bu türlü bir teklif?
Böyle bir teklif geldi, görüştük ancak bunlar özel birtakım şeylerdir.
Kemal Kılıçdaroğlu ile mi görüştünüz?
Hayır. Bu tip teklifleri her siyasi parti yapar. Ancak görüştüğümüz arkadaşların hukukunu korumak ismine içeriğini paylaşamam.
‘ERDOĞAN’DAN SONRA DA AK PARTİ’NİN GELECEĞİ VAR‘
Erdoğan fenomeni AK Parti’nin önünde mi sizce?
Muhakkak, AK Parti demek Erdoğan demektir. AK Parti, başkan partisidir, dava partisidir. Tamam partinin bir misyonu var fakat bu misyonu üstlenen bir önder var.
Erdoğan sonrasında partinizden ümitli değil misiniz? AK Parti’nin Erdoğan sonrasında geleceği var mı?
Var doğal ki. Sonuçta 5 yıl daha sürerse 26 yıllık bir iktidardan bahsediyoruz. Bu ülkede 80 yıllık vesayeti ortadan kaldıran bir partidir AK Parti.
‘İTTİHAT TERAKKİ ANLAYIŞI ORTADAN KALKTI’
Vesayet ortadan kalktı mı sizce? ‘Eski Türkiye’ diye anılan devrin Mehmet Ağar, Doğu Perinçek üzere sembolik isimleri Erdoğan’la direkt ya da dolaylı olarak hala birlikte…
80 yıllık vesayet ortadan kalktı. 80 yılın sonunda, Türkiye’deki darbeler, muhtıralar sonrasında birinci sefer bir darbeyi bir lider, bir parti ve bir halk engellemiş, darbe pratiğini de ortadan kaldırmış oldu. Ayrıyeten, AK Parti’nin yaptığı demokratik ve ekonomik ıslahatlar o denli küçümsenecek şeyler de değil.
Vesayet diyerek İttihat Terakki anlayışının resmi ideolojiye dönüşmüş halinden bahsediyoruz. Bu manada bir vesayet ortadan kalkmıştır. Yani Özel Harp Dairesi’nin yönettiği bir Türkiye bütün karanlık odakların devlet içinde kümelendiği ve senkronize bir halde çalıştığı, ucu dışarıda olan bir darbe sisteminden bahsediyoruz.
Bu durumda bireylerin hiçbir değeri yok. Bireyler gelir sarfiyat. Fakat biz bir yapıdan bahsediyoruz. Bu yapı ortadan kalkmıştır. Darbe sistemiyle birlikte, daha da değerlisi İttihat Terakki anlayışının ortadan kalktığını görüyoruz.
‘SİYASET NORMALLEŞİYOR’
Siz CHP’den gelen teklifi reddettikten sonra Sezgin Tanrıkulu Diyarbakır’dan aday gösterildi ve CHP 21 yıl sonra birinci sefer Diyarbakır’dan milletvekili çıkarttı. Bölgede CHP’ye yönelik bir teveccüh mü var yoksa Tanrıkulu’nun aday olması mı tesirli oldu size nazaran?
Siyaset olağanlaşıyor. Bu bence makûs bir şey değil. Bir bölgede halkın yalnızca bir yahut iki partiye mecbur olması, siyasi partilerin Türkiyelileşememesi üzere sıkıntılar var. CHP gibi büyük bir parti Türkiyelileşemiyordu. Muhakkak kıyı kısımlarına sıkışıp kalmıştı. Doğu ve Güneydoğu’da yalnızca bir tabela partisiydi. Varsın Türkiyelileşsin. Örneğin MHP de Türkiyelileşsin. Ben bunu değerli buluyorum. Bu durumun şahıslarla bir ilgisi yok. Sezgin Tanrıkulu da arkadaşımızdır ve makûs bir siyasetçi değildir. Fakat CHP’nin Diyarbakır’daki oy artışını Sezgin Tanrıkulu’na bağlamak gerçek değil.
‘BÖLGEDE SIKINTIYI KAVRAYABİLECEK AKTÖRLERLE YOL YÜRÜMEDİK’
Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, seçimin ikinci tipinden evvel, HÜDA PAR’ın AK Parti listesinde TBMM’ye girmesiyle ilgili “Çok güçlü bir sosyolojik adımdır, büyük bir devlet aklıdır” sözlerini kullandı. AK Parti’nin HÜDA PAR adımı bölgede size ne tabir ediyor? Bu adımın muhafazakar Kürtleri HDP’den uzaklaştırmak için atıldığı görülüyor. Sizce bu adımın karşılığı olacak mı?
Muhafazakâr kitlenin ana damarı doğal ki AK Parti’dir. Biz bölgede hem demokratik manada hem de ekonomik manada büyük ıslahatlar yaptık. Doğu ve Güneydoğu’ya büyük hizmetler yapıldı. Kürt lisanı ve kimliği önündeki pürüzlerin kaldırılması, demokratikleşme, faili meçhul cinayetlerin bitirilmesi, azabın sistematik olarak kaldırılması ve birçok problemde çok değerli işler yapıldı. Lakin bazen bölgenin psikolojisini ve algısını gerçek yönetemediğimiz devirler olabiliyor. Türkiye’de birtakım akımlar sizi birtakım şeylere itebiliyor. O devirlerde tahminen bölgenin algı ve psikolojisini yönetmede birtakım eksikliklerimiz olmuş olabilir. Yaptıklarımıza bakılırsa, almamız gereken oy bu değil. HDP’nin alması gereken oy da bu değil. Demek ki burada oy alamadığımız vakit milleti suçlama yerine dönüp kendimize bakacağız, demek ki eksik bırakmışız, algıyı yeterli yönetememişiz, psikolojiyi güzel yönetememişiz. Bölgede tahminen tam bu sıkıntıyı kavrayabilecek yahut dönüştürebilecek aktörler ile yol yürümemişiz.
Bundan sonrası için daha iddialısınız. Potansiyelinizi nerede görüyorsunuz?
Daha iddialıyız. AK Parti kurulduğundan bugüne kadar her ne kadar bölgede birtakım yerlerde yüzde 60-70 oy almış olsa bile Doğu ve Güneydoğu toplamında HDP’den daha güçlüdür. Türkiye’nin batısındaki Kürtleri de hesaba katarsak, Kürtlerin 3’te 2 oyunu almış bir partiyiz. HDP ise 3’te 1’ini alabilmiştir. Bölgedeki sembolik yerlerde algıyı daha yeterli yönetirsek alacağımız oy çok farklı olacaktır.
‘AK PARTİ TÜRKİYE MİLLİYETÇİSİ’
2018 ile 2023 ortası siyasette milliyetçi lisan çok hâkimdi. Seçimlerde de milliyetçi partiler ve Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan kayda kıymet bir oy aldı. Birebir vakitte partinizde Süleyman Soylu milliyetçi telaffuzlarıyla ön plana çıktı. Ortadan geçen 5 yıldan sonra yeni süreçte bu tablonun devam edeceğini düşünüyor musunuz? Yoksa daha yumuşak bir süreç mi yaşayacağız?
Bir olağan milliyetçilik vardır, bir de ırkçılık vardır. Mesela Zafer Partisi ırkçı bir parti. Kurucusu Ümit Özdağ’ın kişiliğine ve fikir yapısına uygun bir parti olduğunu görüyoruz. Takiye yapmıyor. Üç günde kurulan bir parti bir anda sert bir telaffuz ile direkt maksadını belirterek 1,5 milyon oy alıyor. Maksadı iktidar olmak değil, kendisi üzere düşünen kitleyi kapsamak. Fakat Sinan Oğan’ın, MHP’nin milliyetçiliği farklı bir şey. AK Parti’nin milliyetçiliği ise Türkiye milliyetçiliği. Yani bağımsız, büyüyen, gelişen, özüne dönen bir Türkiye olarak tarifleyebiliriz.
Kendinizi Türkiye milliyetçisi olarak mı tanımlıyorsunuz?
Ben liberal, muhafazakâr demokrat olarak tanımlıyorum. Artık milliyetçilik farklı algılanabilir. Ben bir Kürdüm, demokratım, muhafazakârım, liberal bir beşerim. Türkiye milliyetçiliği dersek yanlış anlaşılır. Türk milliyetçisi üzere anlaşılır. Benim millet kavramım ümmettir, insandır. Ben buna bakarım. Ben bu hudutlar içinde yaşayan herkese eşit gözle bakarım. Kim olursa olsun, mezhebine, dinine, ırkına bakmam. Ben bu ülkede bağımsız, demokratik, eşit yurttaşlık temelinde bir demokrasinin hakim olmasını isterim. Kürdün de Alevi’nin de, herkesin… Daha büyük, daha güçlü, daha bağımsız bir Türkiye isterim. Kimisi buna Türkiye milliyetçiliği de diyebilir, öbür bir şey de diyebilir.
‘EŞİT YURTTAŞLIK TEMELİNDE BİR YENİ ANAYASA’
Eşit yurttaşlıktan bahsediyorsunuz. Bir yanda da yeni anayasa tartışması var. Size nazaran eşit yurttaşlık, yeni anayasada anadilde eğitim hakkını da kapsıyor mu?
Sivil, demokratik, eşitlikçi, özgürlükçü bir anayasadan bahsediyoruz. Burada herkesin kendini içinde görebileceği kendi haklarının teminat altına alındığını hissedebileceği bir anayasadan bahsediyoruz. Burada üniversal bedeller üniversal normlar, kozmik demokratik bedeller her ne ise bu anayasada olmalı. Anayasa her şeyi tek tek tanım etmek zorunda da değil. Genel manada bu kadar çok unsur yazmanıza gerek yok. Temel hakları garanti altına alan, özgürlükçü, eşitlikçi bir anayasayı Türkiye çoktan hak ediyor.
Hak ediyor lakin hazır mı?
Hazır. Muhalefet burada ortak çalışmayı kabul etmezse, Sayın Cumhurbaşkanı da söyledi, gerekirse referanduma da götürmek lazım. Bunu başarmamız lazım.
Ana lisanda eğitim hakkı ve talebi konusunda net bir cevabınız olmadı…
Yanıtımda üniversal normlar dedim. Kozmik normlar neyi kapsıyorsa hepsi yeni anayasada olmalı.
Anayasa konusu her gündeme geldiğinde birinci 4 unsur vurgusu yapılıyor. HÜDA PAR’ın en yetkili ağızları da bu birinci 4 hususun tartışmaya açılmasına yönelik tabirler kullandılar. Siz ne düşünüyorsunuz?
Şu anda HÜDA PAR’lılar ayrıldı, kendi partilerine geçti. Onların bir parti programı var. HÜDA PAR farklı bir partidir, AK Parti farklı bir partidir.
Ama AKP Meclis’e taşıdı HÜDA PAR’ı. Birbirinden büsbütün bağımsız düşünebilir miyiz?
Herkes birbirini taşıdı. Kim kendine daha yakın gördüyse onu taşıdı. Hatta CHP kendine yakın uzak gördüğü herkesi taşıdı. Ancak en azından AK Parti daha seçici oldu.
Siz birinci 4 unsur konusunda ne düşünüyorsunuz? Ayrıyeten 66. unsurda Türklük vurgusu var. Bu sizi bir Kürt olarak rahatsız ediyor mu?
Ben halkın egemenliğine inanıyorum.
KABİNEDE 3,5 KÜRT VAR’
Kürt bakanların ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın da olduğu yeni kabineye yönelik değerlendirmeniz nedir?
Kabine son yılların en güçlü kabinesi. Kabinede 3,5 Kürt var diyebiliriz. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Bey, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Bey ve Sıhhat Bakanı Fahrettin Bey Kürt’tür. Hakan Fidan’ın da Kürt olduğunu söyleyenler var. Ancak yani Kürt olup olmamak değerli değil. Kabinede bölgesel dağılım ve liyakat çok değerli. Bu kabine, liyakat manasında ve bölgesel dağılım manasında herkesi tatmin eden bir kabinedir. AK Parti’nin bu güne kadarki en güçlü kabinelerinden biridir. Yalnızca kabine de değil. Meclis kümesi da meclis kurul liderleri da umut veriyor. Bu kabineyi bize oy vermeyenler de olumlu buluyor.
‘KÜRT SORUNU YÜZDE 95 ÇÖZÜLDÜ’
Sizi 5 yıl sonra siyasete döndüren şey neydi?
Ben parlamentoda olmaya çok heves etmiş biri değilim. Parlamento olmadan da siyasetin içindeyim. Hassaslıkları olan bir beşerim ve sorumluluk hissediyorum. Bu periyotta de katkım olacağına inanıyorum.
Bu devirde katkınızı muhtemel bir Tahlil Süreci içinde görebilir miyiz? Siyasette bu türlü bir gündem var mı?
Çözüm Süreci çok klişe bir laf oldu artık. Tahlil Süreci bitti, bittiği yerden başlamaz.
Sürecin muhatabı kim olur? PKK sürece dahil edilir mi?
Öyle şey olur mu? Zati yanlışlarımızdan biri de oydu. PKK şiddetin muhatabıdır. Lakin Kürt sıkıntısının yahut demokratikleşmenin muhatabı bu ülkede yaşayan herkestir.
Size nazaran Kürt sorunu çözüldü mü?
Yüzde 95 çözülmüştür
‘PKK İLE TAHMİNEN YALNIZCA ŞİDDETİ KONUŞMAMIZ GEREKİR’
Kalan yüzde 5 neyi içeriyor? Bir de bu oranlar sizin vicdani kanaatiniz mi siyasi kanaatiniz mi?
Bu benim vicdani kanaatimdir. Ben bu hususlara baş yormuş, içinden gelen biriyim. Biz, farklı düşünen farklı siyasi partilerde yahut ideolojilerde yer almış Kürtlerin, yıllarca birlikte yaptığı bütün çalıştaylarda, konferanslarda, sohbetlerimizde lisana getirdiğimiz, ortaklaştığımız taleplerin yüzde 95’i gerçeklemiştir. Bugün kimi siyasi partilerin ve farklı ideolojik görüşlerin talepleri olabilir. Onlar ideolojik taleplerdir, bütün Kürtlerin ortaklaştığı talepler değildir.
“PKK’yi muhatap alarak yanlış yaptık” dediniz. Gerçek olan neydi?
Şiddetin muhatabı PKK’dır. Kürt probleminin muhatabı herkestir. Tahlil Süreci’nde tahminen yalnızca şiddeti PKK ile konuşmanız gereklidir. Farklı tahlilleri tüm kesitlerle konuşmanız gerekir. Bunu da Akil Adamlar toplantılarıyla kısmen yaptık. Tahlil usulleri konusunda dünyadaki örneklerine bakarak yol aldık. Lakin benzeri dünya örneklerinin hiçbirindeki örgüt PKK’ya benzemiyor. Biz bunu atladık.
Fark neydi?
PKK, IRA’ya, ETA’ya benzemez. Mesela İspanya’da, İrlanda’da bu işin siyasetini yapanlar silahlı örgüte istikamet verebiliyordu. Türkiye’de bu siyaseti yapanlar, PKK’nin vesayeti altındadır. Buradaki siyasetçiler, örgüt üzerinde belirleyici olamazlar. Lakin öteki dünya örneklerinde siyaset yapanların örgüt üzerinde belirleyici rolleri vardır. Burada örgütün yüzde 100 hâkimiyeti vardır. Siyaset alanını, kiminle neyi ne kadar yapacağını, adaylarını belirleyen örgütün kendisidir.
‘DEMİRTAŞ KANDİL’LE GERÇEK ORANTILI İLERLİYORDU, ÖCALAN’LA DEĞİL’
Selahattin Demirtaş’ın kimi telaffuzları PKK ve HDP’yle ayrışıyordu…
Buna katılmıyorum. Demirtaş geçmişte Kandil ile gerçek orantılı ilerliyordu. Abdullah Öcalan’la değil.
Öcalan ile Kandil ortasında bir fark var olduğunu mu düşünüyorsunuz?
Var elbette. Bu fark Tahlil Süreci’nde çok bariz bir biçimde ortaya çıktı. Öcalan daha samimiydi.
Çözüm Süreci’ni bitiren kimdi, Kandil’deki örgüt yöneticileri miydi?
Kandil’in ve Selahattin Demirtaş’ın sürecin bitmesinde günahı var. Kandil’e isteyerek yahut istemeyerek boyun eğdi. Öcalan’ı ve Tahlil Süreci’ni boşa çıkarmada irade ortaya koyamadı.
‘ÖCALAN ‘SENİ LİDER YAPTIRMAYACAĞIZ’I DESTEKLEMİYORDU’
7 Haziran seçimlerinden evvel “Seni lider yaptırmayacağız” çıkışı sürecin bitmesine mi neden oldu?
”Seni lider yaptırmayacağız” lafının gerisinde yalnızca Kandil yoktu. Bu laf Batı’nın da lafıydı.
Abdullah Öcalan bu kelamı desteklemiyor muydu?
Desteklemiyordu. Ancak sonuçta millet iradesi hakim oldu.
Samimiyetine inandığınızı söylediğiniz Abdullah Öcalan’ın muhtemel bir süreçte, yine muhatap yapılmalı mı?
Demokratikleşecekseniz Kürt meselesini çözecekseniz hiç kimseyi muhatap almak zorunda değilsiniz. Başarabiliyorsanız, dünyadaki demokratik, üniversal normlar çerçevesinde eşit yurttaşlık temelinde Türkiye’de demokrasiyi tesis edebiliyorsanız sizin muhataba gereksiniminiz yok. Lakin hani şiddetin muhatabı örgüttür. Örgüt ile -diyalog kurulur mu kurulmaz mı onu devletin muhtaçlığı belirler.
Yeni periyotta reformist bir AK Parti mi göreceğiz?
İnşallah. Yeni anayasa en kıymetli şeydir. 1921 anayasası, demokratik ve sivil bir anayasaydı. O da esasen kısa sürdü. Türkiye’ye yakışır, kalıcı bir anayasa yapmamız gerekiyor.