Büyük titizlikle hazırlanan eser, iki dünya savaşı ortası periyotta Kırım Tatar Ulusal Hareketi’nin tarihini ve kültürel mirasını gözler önüne seriyor. Kitapta yer alan dönemsel fotoğraflar da yapıtı güçlü kılan dokümanlar ortasında yer alıyor.
Programda konuşan YTB Başkanı Abdullah Eren, YTB olarak soydaşların kültürel miraslarını muhafazalarına, ulusal kimliklerini yaşatmalarına ve gelecek kuşaklara aktarmalarına yardımcı olan bu cins yayın projelerini büyük bir heyecanla desteklediklerini aktardı. Çalışmanın başta Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki akraba topluluklarla münasebetleri güçlendirdiğine dikkat çeken Eren, “Kitabımızın tanıtımı için burada toplanmış bulunuyoruz. Konuşmamın çabucak başında Romanya’daki Kırım Tatarlarının tarihine ışık tutan, ulusal kimliklerini ve kültürel miraslarını kayıt altına alan ve gelecek kuşaklara aktarmayı amaçlayan bu pahalı yapıtın başta Kırım Tatarları olmak üzere hepimiz için güzel olmasını diliyorum. Bu çalışmaların, başta Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki akraba topluluklarımızla bağlarımızı ve münasebetlerimizi güçlendirdiğine, ortak tarihi ve kültürel mirasımızı çok daha net bir halde ortaya koyduğuna inanıyoruz” dedi.
TÜRK DÜNYASI İÇİN BÜYÜK DEĞER TAŞIYAN TARİHİ BİR KAYNAK OLARAK ÖNE ÇIKMAKTADIR
Ortak tarihi ve kültürü paylaştığımız Kırım Tatarlarının kimliğinin ve kültürünün korunmasının büyük ehemmiyet taşıdığını söyleyen Eren “Tatarların geçmişte verdiği varoluş uğraşını, çektiği acıları, yaşadığı şiddetli süreçleri ve sürgünleri hafızamızda canlı tutmak, bu trajik olaylardan gerekli dersleri çıkarmak ve Kırım Tatarlarının tarihini ve kültürünü geçmişten günümüze tüm taraflarıyla ele almak Başkanlığımız olarak önceliklerimiz ortasındadır. Bu önceliklerimize istinaden, sürgünün 250 şahidi ile yapılan röportajlardan oluşan ‘1944 Kırım Tatar Sürgünü Kelamlı Tarih Çalışması’ projesi ile Kırım’da bulunan 185 yapıtı incelediğimiz Kırım’daki Kırım Tatar (Türk-İslâm) Mimarî Yadigârları isimli çalışmamız ve daha birçok yapıtın yer aldığı 1944 sürgününü mevzu alan ‘Onlar da İnsandı’ Kırım Kelamlı Tarih Çalışması isimli belgesel kitabımızı sizlerin istifadesine sunduk. Tanıtımını yapmakta olduğumuz ‘Bir Zamanlar Dobruca’ kitabı da bu yayınlardan biri olup, “Bir Vakitler Dobruca” yalnızca Romanya ve Bulgaristan’daki Kırım Tatarları için değil, tüm Türk dünyası için büyük değer taşıyan tarihi bir kaynak olarak öne çıkmaktadır” dedi.
Kırım Tatar ulusal hareketinin iki dünya savaşı ortasındaki seyrine odaklanan yapıtın, siyasi ve toplumsal değere sahip fotoğrafları tematik ve kronolojik bir bağlamda okuyucuya sunduğunu anlatan Eren “Kitap, toplam ulusal hareketi şekillendiren kilit figürler, başkanlar, yerler ve yayınlar, folklor ve gündelik hayata dair bilgilendirici metin ve görsellerle birlikte sunuluyor. Osmanlı Devleti’nin geniş ve şefkatli şemsiyesi altında kültürel kimliklerini hiçbir zorlukla müsabakadan koruyan Kırım Tatarları, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın akabinde azınlık durumuna düşmelerine karşın Romanya’nın sağladığı özgürlükçü ortam sayesinde kimliklerini tekrar inşa etme fırsatı bulmuşlardır. Münasebetiyle Dobruca’nın diasporadaki uyanışın merkezi haline gelmesinde hem Osmanlı Devleti’nin Kırım Tatar kimliğini tüm ögeleriyle muhafazası ve koruma etmesi hem de Romanya’nın sağladığı fiili özgürlükçü ortam değerli rol oynamıştır” diye konuştu.
HALKLARIMIZ ORTASINDA ESASLI VE GÜÇLÜ BAĞLA VAR
Türkiye ile Romanya ortasındaki bağların, bilhassa de siyasi, ekonomik ve toplumsal alakaların son yıllarda daha da geliştiğini belirten Eren şunları kaydetti: “İki ülke ortasındaki dostluk yalnızca devlet seviyesindeki bağlara dayanmamakta, birebir vakitte halklarımız ortasındaki esaslı ve güçlü bağlara da dayanmaktadır. YTB olarak takviyemizi Türkiye Bursları programımız aracılığıyla eğitim alanına da taşımaya özel değer veriyoruz. Türkiye’nin milletlerarası eğitim markası olan Türkiye Bursları çerçevesinde 2012-2023 yılları ortasında lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde 411 Romanyalı öğrenciye burs verdik ve bu kardeşlerimizden 149’u üniversitelerimizden muvaffakiyetle mezun oldu. Yakın vakitte Romanya’daki çeşitli üniversitelerde ve başka kurumlarda düzenleyeceğimiz Türkiye Bursları tanıtım programları ile bu sayıları sizlerin de takviyesiyle daha da artırmayı hedefliyoruz. Yakın ve orta vadede Türkiye bursiyerlerinin ve Türkiye mezunlarının sayısını çok daha yüksek düzeylere çıkarmak istiyoruz.”