Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti sırasında ben de New York’taydım.
Ama Cumhurbaşkanı’nın A-330 uçağı ile değil, THY’nin B777-ER300 uçağı ile gittim.
Dolayısı ile ne Cumhurbaşkanı’nın bir aktifliğine ne de Türk-Amerikan İş Konseyi’nin aktifliklerine, ne de CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in toplantılarına katıldım.
Benim dünyama nazaran çok daha değerli bir diğer Birleşmiş Miletler toplantısını izledim.
Cumhurbaşkanın Gazze sorunları ve “Dünya beşten büyüktür” konuşmalarından ve onunla birlikte giden A-330 takımından rol çalmamak için onu önümüzdeki günlerde yazacağım.
B-777’deki ben ‘hizmet alan’, A-330’daki boys ‘hizmet veren’
Biliyorsunuz, artık kendimi bir gazeteci olarak tanım etmiyorum.
Ben pop sosyolog bir gözlemciyim.
O nedenle ilgi alanım “A-330 Boys’la” pek kesişmiyor.
“Boys” yani erkekler diyorum, alışılmış uçakta bayan gazeteciler de var.
Ama uçaktan gelen birbirinin neredeyse tıpkı karelerde erkekler o kadar ezici çoğunlukta ki, rahatlıkla “boys” diyebilirim.
Neyse, daha fazla hasetlik yapmayayım, “Beni de uçağı niçin almıyorsunuz?” fısıltılarına sebep olmayayım.
Hürriyet’in havacılık muharriri sayesinde B-777’de cet tohumu buğday ekmeği yedim
THY’nin B-777 uçakları biraz eskimiş olsa da aldığım hizmetten ziyadesiyle mutluyum.
Üstelik dönüşte uçakta tesadüfen Hürriyet’in dünya çapında havacılık muharriri Uğur Cebeci ve THY’nin Basın Müşaviri Yahya Üstün de vardı.
Onların sayesinde Göbeklitepe’de bulunup yetiştirilen cet tohumu buğdayından yapılmış ekmeği bile tattım.
THY bu ekmeği New York’ta da tanıtmış.
Çok yeterli bir fikir olmuş.
Kısaca B-777 çok daha hoş.
B-777’de hizmet alansınız.
A-330’da ise hizmet veren…
Üstelik, hür gözlemci olup kendini Türkiye ombudsmanı ve gazetecilik ahlâk muhafızı ilan eden Faruk Bildirici’den “dürüst gazeteci” ehliyeti alma zorunluğum da kalkınca, New York’un keyfini çok daha fazla çıkardım.
A-330 gazetecilerinin sorma imkânı bulamadığı soruya gelince, şuydu.
“Türkiye’nin isminden dört harf silinse geriye ne kalır?”
Ama evvel size 2.5 kilometrelik bir New York yürüyüşü yaptıracağım…
Ekinoks gününde 2.5 kilometrelik olağanüstü bir “High Line” yürüyüşü
Bu defaki güzergâhım “High Line”
Yani Chelsea Meat Packing yakınında, yukardan geçen eski demiryolu üzerine yapılan yürüyüş yolu…
Buraya High Line deniyor.
2.5 kilometre uzunluğunda bir yürüyüş parkuru.
Çevrede hoş bir bitki örtüsü oluşmuş.
Sanki kendi haline bırakılmış bir tabiat hissi veriyor beşere.
Aslında burası bir kültür yolu…
Yol boyunca çeşitli sanatkarların yapıtları sergileniyor.
Bunların birden fazla da Amerikan devletine eleştirel bakan sanatçılar.
|
İlk soru: Amerika isminden 5 harf silerseniz ne kalır Bu sanatkarlardan biri Glen Ligon. Eserinin ismi “United(America/Me)” “America” yazılı bir pano hazırlamış ve üzerindeki harflerden kimilerinin üzerine X işareti koyarak iptal etmiş. Geriye “Me” sözü kalmış. Yani “Ben”… Süper güç devletine karşı “ben” de varım diyen bir tablo. Türkiye’nin isminden dört harfi silerseniz geriye ne kalıyor? Benim biraz muzip, biraz deccal başım anında bu yapıtın “Türkiye” versiyonunu düşündü… Bazı harfleri X’le iptal edince geriye “ÜRK” sözü kaldı. Eleştirel bir şey mi, âlâ bir şey mi karar veremedim. Kim ürksün? Adı yazılı Türkiye devletinden biz mi? Pek değişik değil. Çoğumuz ürküyor esasen. Bu ülkede iktidarlar “Vatandaş devlet için değil, devlet vatandaş için vardır” dedikçe, o devletten endişemiz da büyüyor. Yargısıyla, polisiyle, medyasıyla, topuyla, tüfeğiyle, CİMER’iyle, Dezenformasyon Müdürlüğüyle neler yapabileceğini her gün görüyoruz. Ama bunu ‘Düşmanlarımız bizden ‘ürk’sün” diye de okuyabilirsiniz. Beş harfin üzerini çizerseniz geriye sanat yapıtı olarak “ye” sözü kalıyor Beş harfin üzerini X’leyerek iptal ettim. Bu sefer geriye “YE” harfleri kaldı. O da “Devletin malı deniz, yemeyen keriz” deyip devletin kasasına, malına üşüşenleri aklıma getirdi nedense. Onu da sevmedim, kültür yoluma devam ettim. |
Fosforlu Pantone 1895c pembesi bir Barbie ağacın önünde düşündüklerim
Bu kere karşıma kusursuz bir şey çıktı.
Fosforlu, Barbie pembesine boyanmış bir ağaç.
Bildiğimiz “Pantone1895c”, Messi’nin Miami formasının bir tık koyusu pembesi yani.
Sanatçının ismi Pamela Rosenkranz…
Eserin ismi “Old Tree”, yani yaşlı ağaç.
Cennetin yeryüzü ile bağlantısını anlatan bir mitolojiden esinlenmiş.
Aynı vakitte bitkilerin hayatı ile insan hayatını ilişkilendiren bir manası varmış.
Eski insan bilgeliği ile geleceğin bilgeliği ortasındaki ilgiyi de temsil ediyormuş.
Bense şu yorumu yaptım.
Ağaçlar üzere beşerler da yaşlandıkça, kendilerine iç açıcı renklerden oluşan bir dünya kurabilir.
İflah olmaz iyimserliğimin bir yanılsaması daha mı diye sormadan da edemedim.
Kültür yolunda meskeninize nükleer güç kurma bilgisi
Yürürken yolum bu kere “İklim Bilimleri Fuarı” diye bir küçük fuarına düştü.
Yürüyüş yolunun üzerinde iki taraflı tek masalık küçük pavyonlardan oluşmuş.
Her biri start up kümesine ilişkin.
“Hemen girişte meskeninizde, hiçbir tehlikesi olmadan nasıl küçük bir nükleer güç ünitesi oluşturabilirsiniz?” diye bir masa vardı.
Dünya dışı deneyiminizi meskeninizde dönüşebilir suya çevirme sanatı
Biraz ilerde “Dünya dışı tecrübelerimizden elde ettiğimiz bilgileri nasıl, konutumuza uygulanabilir teknolojiye dönüştürebiliriz?” başlıklı bir masa dikkatimi çekiyor.
NASA’ya araştırma yapan bir girişimmiş. Uzay mekiklerinde dönüşebilir su teknolojisi üzerine araştırmalar yapıyormuş.
Tabii uzay mekiği küçük bir yer olduğu için bunu çok küçük odalarda yaratmaya uğraşıyorlar.
Bu da meskenler için dönüşebilir su demek.
|
Soru: İzmir’de Kordon’a nasıl mavi yengeç, ıstakoz ve istiridye ekebiliriz? Bu ortada çok ilgimi çeken bir öteki start up masaya geliyorum. New York’ta deniz üzerine kurulan bir parkın ayaklarına mavi yengeç, istiridye ve diğer deniz eserlerini ekmek için teknoloji geliştiren bir teşebbüs gurubu. “Nereye ekeceğiz bunları?” deyince, çabucak gerisinde aşağıda ilerde bir yeri gösterip, “İşte oraya” diyor. Oraya bakınca da çok enteresan bir şey görüyorum ve High Line yürüyüşüme orta vererek gidiyorum. Cevap: İzmir Kordon uzunluğuna dev vazolardan bu türlü bir park yaparak Burası deniz üzerine kurulmuş bayağı büyük bir park. Sütunlar üzerinde yan yana dev vazolar içinde çiçekli ağaçlı bir park oluşturulmuş. Bu yarımadayı karaya bağlayan köprünün üzerinden geçerek parka giriyorum. Olağanüstü bir habitat oluşmuş burada. İzmir geliyor aklıma… Doğum yerim yani… Yıllardır hiçbir yaratıcı kent tahlili oluşturamayan kentimde Kordon’da yahut Salhane civarında yahut Karşıyaka yahut İnciraltı’nda nasıl hoş bir park yaratılabilir bu türlü bir çözümle… Neyse… Yaratıcılıktan ve hayalperestlikten umudumu kestiğim için tekrar High Line yolculuğuma… |
Bembeyaz bir siyah baletin önünde hissettiklerim
Yürüyüşüm elinde çiçekler tutan şahane bir balerin önünde sona eriyor.
Sanatçısı Karon Davis…
Eserin ismi “Curtain Call.”
“Güzellik ızdırap acı çekmeli” diyor.
Siyah bayan baletlerin, bir Beyaz Avrupa sanatı olan baleye geçiş için harcadıkları çabayı anlatıyormuş.
Bana yalnızca hoşluğun masumiyet olarak portresi üzere geldi.
Ekinoks gününde kelebek çiçeklerine farklı bir bakış
Dediğim üzere hoş bir ekinoks günüydü…
Günün ve gecenin eşitlendiği bir gün yani…
Aydınlıkla kararlığın hiç olmazsa eşitlendiği bir gün…
Yolum üzerinde küçük bir bitki kümesi dikkatimi çekiyor.
Kurumuş bir bamyayı yahut sivri biberi hatırlatan bir bitki.
Küçük bir tabela var.
İkiye bölünmüş.
Bir tarafta turuncu renkli mükemmel bir çiçek, öteki tarafta kurumuş, solmuş bir bamya…
Üzerinde “Butterfly Milweed” yazıyor.
Türkçesi “Kelebek Çiçeği”ymiş.
Yazın aydınlığın uzun olduğu günlerde turuncu çiçek açarmış, kışın karanlık günlerinde solmuş ve kurumuş bir bamyaya dönüşürmüş.
Kader beni 60’lı yılların en efsane oteline götürüyor
Oradan çıkıp kaldığım otele giderken, yıllardır görmek istediğim, benim için kült bir yerin önüne düşüyorum.
“Chelsea Hotel…”
Patti Smith’in “Sadece Çocuklar” kitabında ismi sık sık geçen o efsane müzisyenler, sanatkarlar, müellifler ve şairler oteli.
Kapısında Leonard Cohen adı yazılı bir plaka görüyorum.
Leonard Cohen ve Bob Dylan’ın oteli
Kimler geldi ,kimler geçti bu otelden.
Arthur Miller, Dylan Thomas, Jackson Pollock, Bob Dylan, Janis Joplin, Jim Morrison, Chet Baker, Jack Kerouac, Jimi Hendrix, Andy Warhol…
Bir periyodun kutsal yeriydi orası…
İçeri girip, o yıllarda benim de İzmir’den hayranlıkla izlediğim bütün bu insanların üst katlara çıktığı merdivenlere oturup fotoğraf çektirdim.
Bar ve salonlar tıpkı o periyodun atmosferindeydi.
Patti Smith’in “Because the Night” müziğinin keşfedildiği mekân
Düşünün, Patti Smith’in hala dinlediğim “Becouse the Night” müziğini, bir kaset içinde bu oteldeki odasında birinci sefer dinlemiş ve sonraki gün söylemeye karar vermişti.
Leonard Cohen o otelin ismini taşıyan bir müzik bestelemişti.
O otel, 1960’ların müesses kültürel nizamına başkaldıran insanların “Karşı kültür hareketinin kalesiydi” adeta…
Aynen o yıllarda kalmış yahut korunmuş sanki…
Böyle seyahatler beşere kendi Odysseus destanını yazdırıyor
Visconti’nin “Venedik’te Ölüm” sinemasının yerleri ile başlayan gençlik kültür yolum geçen hafta New York’ta Chelsea Hotel’deydi…
Hayatımın geriye kalan vakti müsaade verdiğince bu yolda yürümeye devam edeceğim.
Bence insan belirli yaşa gelince bu türlü veda seyahatleri ile geriye kendi Odysseus destanını bırakabilir.
Bu hiç de o denli megalomanca bir dilek değil…
Hatta küçük, sıradan insanlara, hepimize esin verecek bir duygu…
İnanın bana…